เป็นที่ทราบกันดีแล้วว่า การบริหารทรัพยากรมนุษย์ในยุคปัจจุบันนับว่าเป็นสิ่งสำคัญเป็นพื้นฐานรากที่ทุกองค์การเริ่มหันมาให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก องค์การบางแห่งเริ่มไปเน้นที่ เครื่องจักร และเครื่องมือต่างๆที่นำพามาซึ่งผลประกอบการโดยรวมขององค์การ ท้ายสุดก็ไม่พ้นเรื่องการบริหารคน ต้องมาเริ่มต้นที่การพัฒนา และใส่ใจเรื่องความเป็นอยู่ของคนในองค์การเพราะเป็นจุดเริ่มต้นที่เป็นปัจจัยหลักของการเจริญเติบโตแบบยั่งยืนขององค์การ ซึ่งผู้เขียนจะขอยกตัวอย่าง ผลการศึกษาวิจัยของ Olver,Roy and Watter (1999)ตามแผนภาพด้านล่างดังนี้
จากการศึกษาองค์การจะเห็นได้ว่า สมัยปี ค.ศ. 1982 ในยุคนั้นส่วนใหญ่จะไปเน้นที่สินทรัพย์ที่จับต้องได้ (62%) มากกว่าสินทรัพย์ที่จับต้องไม่ได้ (38%) แต่พอมาถึงหลังปี ค.ศ.2000 องค์การเริ่มหันมาสนใจโดยเน้นไปที่ สินทรัพย์ที่จับต้องไม่ได้ (85-90%) ส่วนสินทรัพย์ที่จับต้องได้เหลือเพียง (10-15%) เท่านั้น ท่านผู้อ่านคงไม่ต้องแปลกใจว่าองค์การปัจจุบันเริ่มมองเห็นความสำคัญเรื่อง ของการบริหารคนซึ่งถือว่าเป็นพื้นฐานที่สำคัญขององค์การดังที่ได้กล่าวมาแล้วนั้น โดยผู้เขียนจะขอขยายความเพิ่มเติม เรื่องสินทรัพย์ที่จับต้องได้และสินทรัพย์ที่จับต้องไม่ได้ ว่ามีปัจจัยอะไรบ้าง และสินทรัพย์ที่จับต้องไม่ได้นั้นมีความสำคัญอย่างไรต่อองค์การ
สำหรับสินทรัพย์ที่จับต้องไม่ได้ (Intangible Assets) จะประกอบไปด้วย
- ทุนมนุษย์ (Human Capital) ซึ่งจะประกอบด้วย ความรู้ ความสามารถ ทักษะ และค่านิยมขององค์การ จะต้องเตรียมความพร้อมในการคัดเลือกคนที่มีศักยภาพดังกล่าวเข้าสู่องค์การ โดยเป็นการมองภาพรวมของการเตรียมแผนการพัฒนาคนแบบองค์รวม
- ทุนสารสนเทศ (Information) โดยจะประกอบไปด้วย ระบบ ข้อมูลและเครือข่าย คนในองค์การมีความรู้แล้วยังไม่พอ จำเป็นต้องมีเครื่องมือทางด้านสารสนเทศ ไม่ว่าจะเป็น ด้านข้อมูล ระบบ และเครือข่าย ที่สามารถจะมาเสริมให้คนในองค์การมีศักยภาพเพิ่มขึ้น และสามารถปฏิบัติงานได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ หรือที่เรียกว่า การเตรียมแผนความพร้อมด้านสารสนเทศ(ICT Plan)
- ทุนองค์การ(Organization Capital) ประกอบไปด้วย ความเป็นผู้นำ การทำงานเป็นทีม วัฒนธรรมองค์การ และทั้งสามสิ่งต้องมีความเป็นระนาบเดียวกันซึ่งต้องมีความพร้อมในการเตรียมแผน การจัดการความรู้ในองค์การ(Knowledge Management)
สรุปแล้วการที่ทุกองค์การได้มาเน้นที่สินทรัพย์ที่จับต้องไม่ได้ ต้องมีการวางแผนทั้งสามหัวข้อหลักๆ ให้มีความสอดคล้องไปในทิศทางเดียวกัน โดยรวบรวมมาทำเป็นแผนใหญ่ๆได้ 3 แผนคือ แผนการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ แผนสารสนเทศ และแผนการจัดการความรู้ขององค์การ เพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมของแผนกลยุทธขององค์การในแต่ละปี
การจัดทำแผนกลยุทธขององค์การที่จะให้สอดคล้องกับธุรกิจและการเปลี่ยนแปลงของโลกนั้น ผู้เขียนขออธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับยุคเศรษฐกิจที่มีการเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลาได้ดังนี้
จากแผนภาพด้านบน ยุคเศรษฐกิจได้เริ่มตั้งแต่ ยุคเกษตรกรรม ยุคอุตสาหกรรม ยุคสารสนเทศ และยุคการจัดการความรู้ ซึ่งในการวางกลยุทธ์ขององค์การนั้นจะเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องจัดเตรียมแผนให้มีความสอดคล้องกับยุคสมัยของโลกปัจจุบัน คือ ยุคการจัดการความรู้ โดยองค์การแต่ละแห่งได้ผ่านแต่ละยุคสมัยมาแล้วย่อมมีประสบการณ์มาบ้างในการดำเนินธุรกิจ แต่พอมาถึงในยุค การจัดการความรู้นั้น องค์การควรจะมาเน้นที่ จะทำอย่างไรให้คนในองค์การได้มีทักษะ ความรู้ เพิ่มขึ้นและอยู่กับองค์การแบบมีชีวิตชีวา บทบาทของผู้บริหารทรัพยากรมนุษย์ แนวใหม่จึงต้องมีความใส่ใจเรื่อง องค์การกับการบริหารคนมากขึ้น ซึ่งจะต้องมี กระบวนการวางแผน ขั้นตอนการเตรียมความพร้อม การวางแผนกลยุทธให้มีความสอดคล้องกับปัจจัยทั้ง สี่ด้านหลักขององค์การ ซึ่งผู้เขียนจะขอกล่าวโดยละเอียดในฉบับต่อไปครับ
ดร. กฤติน กุลเพ็ง
“ประสบการณ์ 25 ปี ทางการบริหารทรัพยากรมนุษย์และพัฒนาองค์กร เชี่ยวชาญเรื่องการบริหารทรัพยากรมนุษย์สมัยใหม่บริหารวัฒนธรรมองค์กร และ การ Implement Competency Model ให้กับองค์กรภาครัฐและเอกชน ประสบการณ์ในการทำงานในเครือซิเมนต์ไทยมา 15 ปี เป็นอาจารย์พิเศษ สอนด้าน Human Resource Management มหาวิทยาลัยบูรพา วิทยาเขตบางแสน”
